DE
FACTO
E-magazine 'de facto', jg. 11, nr. 74, april-mei 2009
de facto
jaargang 11, nr. 74, april-mei 2009
Edito:
VLAANDEREN DOET HET TOCH GOED. OF NIET SOMS?
Vlaanderen heeft het de jongste 25 jaar nog niet zo slecht gedaan, zo blijkt uit een studie van de Vlaamse overheid. De welvaart stijgt, maar is niet evenredig verdeeld. Het begint al in het onderwijs. Hele groepen worden uitgesloten. Het zou al te gemakkelijk zijn voor de oplossing alleen naar het welzijnswerk te kijken.
Reden om te juichen?
In ‘De sociale staat van Vlaanderen’ maakt de studiedienst van de Vlaamse overheid het bilan op van de ontwikkeling van onze regio in de voorbije 25 jaar. De welvaart verdubbelt, de werkzaamheidsgraad en de levensverwachting stijgt, het onderwijspeil verhoogt, het bezit van een eigen woning neemt toe en het aantal verkeersdoden vermindert. Dat is zeker een reden om te juichen. Eindelijk een optimistisch geluid in tijden waarin de economische en de bankcrisis ons land regelrecht leidt naar een slagveld van banenverlies en onzekerheid.
Maar de boodschap van de studiedienst is genuanceerder. Twee opvallende minpunten springen in het oog.
De welvaart stijgt, maar niet voor iedereen
De welvaart stijgt, maar is niet evenredig verdeeld. Samen worden we gemiddeld rijker, maar de armen worden armer. Vanuit diepmenselijke betrokkenheid een erg pijnlijke vaststelling. Onze economie die de voorbije 25 jaar een bloei kende, maakt hen die in de buitenbaan van de samenleving zitten, nog meer achtergesteld. Terecht zijn we hierover verontwaardigd. De economen mogen deze ontwikkeling niet tolereren en worden uitgedaagd hiervoor een oplossing te zoeken.
Deze oplossing bestaat er niet in meer welzijnwerkers in te zetten om de mensen op te vangen die in de harde sector niet meer gewenst zijn. Het welzijnswerk is niet een soort vuilblik om de restafval van een dolgedraaide winsteconomie in op te vegen. Wij moeten ernaar streven alle mensen die enigszins inzetbaar zijn, werk te geven in een samenleving waar zoveel noden zijn. Dat is de oplossing waar wij voor moeten gaan.
De achterstelling begint al in het onderwijs
Tweede vaststelling: ons kwalitatief hoogstaand onderwijs slaagt er niet in kinderen uit bescheiden gezinnen sprongen voorwaarts te laten zetten. De tweedeling lijkt door het onderwijs nog versterkt te worden. Een paradoxale ontwikkeling, die met alle middelen moet bekampt worden om de toekomst van onze kinderen veilig te stellen. Wij zullen de talenten niet begraven. Wij kunnen niet toelaten dat hele bevolkingsgroepen en halve stedelijke wijken niet deelnemen aan een ontwikkeling die het onderwijs aanbiedt.
Kinderen van laaggeschoolde ouders geen verdere achterstand laten oplopen, is de inzet van een onderwijsbeleid en van ons allen. De achterstelling van kinderen in het onderwijs mag echter geen aanleiding zijn om hen te verwijzen naar welzijnsvoorzieningen die vandaag reeds overbevraagd zijn. Onze verontwaardiging moeten we omzetten in een collectieve verantwoordelijkheid.
De inzet van de Vlaamse verkiezingen op 7 juni 2009 gaat ons allen aan!
Frank Cuyt Theo Rombouts
algemeen directeur algemeen voorzitter
Manifestatie sector ondersteuning van personen met een handicap
U WERD GEZIEN OP 8 MEI 2009…
Op 8 mei was er een manifestatie van de sector ondersteuning van personen met een handicap. We stapten van het Noordstation naar het kabinet van minister president Peeters, waar een kleine delegatie werd ontvangen. We danken onze leden die massaal aanwezig waren!
Een bonte mengeling
De hemel kleurde blauw, de straat toverde een bonte mengeling. Waren het er 3000 of 4000? Maakt niet uit, in elk geval heel veel. Het deed deugd: ouders, gebruikers, verwijzers, budgethouders, medewerkers, voorzieningen spraken met één stem. De hele sector was opgetrommeld, geschraagd door het verenigde middenveld, niet minder dan 18 organisaties. Er werd geroepen, gelachen, veel fijne ontmoetingen. Maar vergis u niet: de ondertoon was verbeten en vastberaden.
Het beloofde meerjarenplan blijft uit
Nog zoveel mensen met een handicap die wachten op ondersteuning, een personeelsstop die we al 25 jaar meetorsen, een schreeuw om zorgvernieuwing. De sector verdient een plan dat deze drie elementen aanpakt. Het was ons ook stellig beloofd. Het plan kwam er niet, het werd een analyse. Het Vlaams Agentschap Personen met een Handicap voelde zich zelfs geroepen om de noden te minimaliseren.
Een resolutie en veel beloftes…
Er volgde een hoorzitting in het parlement, waar sectorcoördinator Diane Serneels onze standpunten puik vertolkte. De parlementsleden luisterden en voegden de daad bij het woord. In een resolutie vragen ze de volgende regering om werk te maken van een nieuw meerjarenplan. Ook de minister president heeft op 8 mei de boodschap goed begrepen.’ De volgende regering moét er werk van maken’. Zondagochtend in De zevende dag repten politici van verschillende partijen zich om de problemen erg belangrijk te vinden. Er werden veel beloftes gedaan.
Als het hen menens is, lezen we dat graag in een volgend regeerakkoord. Wij houden hen aan hun woord!
MVO – NETWERKTAFEL DIVERSITEIT
In het kader van het project rond maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) organiseert het Vlaams Welzijnsverbond drie netwerktafels. We berichtten eerder over de netwerktafels competentiemanagement en energie. Intussen vond ook de bijeenkomst rond diversiteit plaats. We vatten de inhoud samen. Op de algemene jaarvergadering van 2 juni 2009 sluiten we het project MVO af en trekken we onze conclusies uit het voorbije leerproces.
Wat betekent diversiteit voor u?
De netwerktafel startte met een korte samenvatting van het verbondstandpunt rond diversiteit. Vervolgens hebben we vier aspecten van diversiteit kort toegelicht en aan de deelnemers gevraagd om hun knelpunten en ervaringen bij elk van deze aspecten te noteren. De vier invalshoeken voor diversiteit die we hadden geselecteerd waren loopbaan (instroom – doorstroom – retentie), competentiemanagement, organisatie en cliëntgerichtheid. Elke deelnemer kreeg de tijd om zijn of haar inbreng kort toe te lichten.
De netwerktafel werd ondersteund door drie externe deskundigen: Imane Bouzarmat van VIVO, Silvia Van Cauter van Jobkanaal en Piet Janssen van het Vlaams Minderhedencentrum. Samen met hen hebben we tijdens de pauze een aantal stellingen gedistilleerd uit de aangehaalde knelpunten. Deze vormden meteen de basis voor het tweede deel van de bijeenkomst.
Stelling 1: Wij staan open voor iedereen. Wij kiezen de beste!
Open staan voor iedereen is te passief. En wie is trouwens de beste? Voorzieningen moeten actief op zoek gaan naar de juiste kandidaat en moeten daarvoor contacten leggen met andere organisaties en de vacature op de juiste plaats bekend maken. Het tegenargument is dat dit alles (te) veel tijd en energie vergt. Men staat dan wel open voor iedereen, maar niet op een actieve wijze. De organisatie is cliëntgericht en is er in de eerste plaats voor de bewoners.
Stelling 2: Competentiemanagement staat ons diversiteitsbeleid in de weg
Integendeel! Werken aan competenties schept ruimte voor diversiteit. Op die manier is het niet langer een diploma, maar een mens die voor u zit. Diversiteit is iets dat moet geïntegreerd worden in het totale beleid van de voorziening.
Stelling 3: Een diversiteitsbeleid wordt ervaren als een last
Er is al veel te doen in de voorzieningen. Aandacht hebben voor diversiteit is een taak die daar nog eens bovenop komt. Dikwijls ontbreekt die tijd en is men niet in de mogelijkheid om er grondig mee bezig te zijn. Dit is zeker het geval in kleinere organisaties. Het gevaar dreigt dan dat diversiteit in een klein hoekje wordt geduwd. Maar werken aan diversiteit kan ook vergeleken worden met werken aan een imago. Men moet er blijvend aandacht voor hebben.
Stelling 4: Cliënten kiezen niet voor diversiteit
Dikwijls is het de schrik voor het onbekende, die zorgt voor een afwijzende houding. Deuren blijven dan gesloten. Als organisatie komt het er op aan om alle medewerkers te ondersteunen, ongeacht hun afkomst. Als de competenties aanwezig zijn, moet je er voor gaan om op die manier deuren te openen.
Stelling 5: 10%!
Zijn de voorzieningen klaar voor een quotum? Het opleggen van een quotum kan mensen in beweging zetten, maar organisaties verplichten om een bepaald percentage allochtonen in hun personeelsbestand te hebben, is niet de goede oplossing. Hoe moet dit immers in kleinere organisaties met een klein team en in landelijke regio’s met weinig allochtonen gerealiseerd worden?
Er is veel goede wil…
U merkt dat er heel wat interessante zaken aan bod kwamen tijdens deze netwerktafel. In de voorzieningen is veel goede wil, maar de vraag blijft dikwijls hoe men op een goede manier rond diversiteit kan werken. Er leeft veel op het terrein, maar het kan nog beter!
ERVARINGSBEWIJS HULPBOEKHOUDER
Mensen die niet beschikken over een officieel diploma, maar wel de nodige ervaring hebben om een bepaald (knelpunt)beroep uit te oefenen, kunnen die bekwaamheid nu laten vastleggen via een zogenaamd ‘ervaringsbewijs’. Ook voor hulpboekhouder kan dit voortaan. Misschien zijn er in uw voorziening wel mensen in dit geval. Informeer u dan via onderstaande linken.
Al doende leert men
Veel mensen hebben een beroep al doende geleerd, op de werkvloer, in hun eigen zaak, in hun vrije tijd, door een cursus te volgen… maar hebben nooit een officieel bewijs of diploma behaald. Ze beschikken wel over de nodige ervaring, maar kunnen die bekwaamheid niet zwart op wit bewijzen. Daarom lanceerde de Vlaamse overheid het “Ervaringsbewijs”, waarmee men kan bewijzen dat men de kennis en de vaardigheden van een bepaald beroep bezit. Het is een officieel bewijs van vakbekwaamheid van de Vlaamse overheid.
Een Ervaringsbewijs voor knelpuntberoepen
Het Ervaringsbewijs bestaat al voor 39 verschillende (knelpunt)beroepen. Ook voor het beroep van hulpboekhouder werd een standaard opgemaakt, die als ijkpunt moet dienen om de competenties te evalueren van kandidaten die een Ervaringsbewijs willen behalen. De standaard is een opsomming van de kennis en vaardigheden die een medewerker moet bezitten om een beroep succesvol uit te oefenen. Hij bevat ook richtlijnen voor de beoordeling. Voor het beroep hulpboekhouder zijn er 4 kerncompetenties: factureren, inboeken, aan debiteurenbeheer doen en informatie beheren.
Het Ervaringsbewijs is een troef waarmee werknemers en werkzoekenden sterker staan op de arbeidsmarkt. Zo maakt het Ervaringsbewijs uitgebreide tests bij het solliciteren overbodig en toont het zwart op wit dat de kandidaat over de nodige competenties beschikt.
Nu ook voor hulpboekhouder
Voor het beroep van hulpboekhouder kan de kandidaat terecht in drie centra voor volwassenenonderwijs (CVO) in Vlaanderen. In een verkennend gesprek en een praktische proef kan de kandidaat zijn vaardigheden aantonen. De test duurt maximum 3 uur en deelname is gratis. Meer informatie over het ervaringsbewijs, hoe je het kan behalen en over welke competenties je moet beschikken, vindt u op: www.cvoleuven.be, www.cvoAntwerpen.be en www.avondschool.be in Gent.
Informeer u
ZORG TE KOOP?
Onze zusterorganisatie Zorgnet Vlaanderen publiceerde een uitstekend cahier met standpunten over privatisering, commercialisering en marktwerking. Een boeiend en inspirerend werkdocument, ook voor u!
Een bijdrage aan het maatschappelijk debat
Privatisering, commercialisering en marktwerking in de Belgische welzijns- en gezondheidszorg zijn al geruime tijd voorwerp van maatschappelijk debat en politieke stellingname. Ook Zorgnet Vlaanderen neemt intensief deel aan dit debat en wil met de uitgave van dit cahier haar bijdrage bundelen.
Dit cahier is het resultaat van een grondige reflectie op verschillende niveaus: de Werkgroep Commercialisering, de stafmedewerkers van Zorgnet Vlaanderen, de Commissie voor Ethiek, experten uit Nederland, uit de Belgische academische context en het Vlaamse zorglandschap, en tenslotte ook talrijke directies uit voorzieningen, die lid zijn bij Zorgnet Vlaanderen. Zij hebben zich tijdens vergaderingen, workshops, avondlezingen, dialoogmomenten en expertenseminaries gebogen over het thema en kwamen tot dit breed gedragen standpunt.
Een economisch en ethisch perspectief
Dit cahier bevat een analyse van het standpunt van Zorgnet Vlaanderen over het thema van privatisering, commercialisering en meer marktwerking in de Belgische welzijns- en gezondheidszorg. Meer bepaald in de sectoren die Zorgnet Vlaanderen vertegenwoordigt: algemene ziekenhuizen, ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Het cahier belicht het thema vanuit een economisch en een ethisch perspectief. Na een grondige conceptanalyse worden twee subthema's belicht: de financiering van investeringen in de infrastructuur en de commerciële initiatiefnemers in de welzijns- en gezondheidszorg.
Bestellen of downloaden
DEZE MAAND IN HET TIJDSCHRIFT VOOR WELZIJNSWERK
Zopas verscheen het april-meinummer van het Tijdschrift voor Welzijnswerk (jaargang 33, nummer 299) met hierin artikels over competenties in kinderopvang, Europa en de welzijnssector, PGB in internationaal perspectief, buitenlandse niet-begeleide minderjarigen en fitness voor dementerenden.
In het
Edito sluit Fons GEERTS zich aan bij de actie van de Christelijke Mutualiteit en ziekenzorg CM om het inkomen voor langdurig zieken te verhogen. Want ziek maakt arm… en armoede dreigt voor 235.000 invaliden.
In het eerste artikel stelt Jan PEETERS zich de vraag: “Welke professional en welke competenties heeft de kinderopvang nodig?” Hierbij gaat hij in op de (Europese) tendens om te werken met beroepscompetentieprofielen en ervaringsbewijzen en hij reageert tegen een te technische invulling van professionaliteit. Hij pleit voor het inschakelen van pedagogische begeleiders en om praktijkmedewerkers die vernieuwend werken, sneller te laten doorstromen tot een bachelor via het toekennen van credits.
“Waarom ‘bemoeit’ Europa zich met de welzijnssector?” is de vraag die Hans DE VRIESE en Jos STERCKX van Kleis zich afvragen. Eerst geven ze uitleg bij de Europese beslissingsorganen en hun rol in het Europees sociaal beleid. Ze stellen dat er sprake is van een trage, maar geleidelijke ‘Europeanisering’ van het nationaal sociaal beleid. Ook Vlaanderen en de Vlaamse welzijnssector zal hiermee moeten rekening houden.
Ook Hans GEVERS, Jef BREDA en Caroline VAN LANDEGHEM plaatsen het Vlaamse PGB-experiment in een internationaal perspectief. Hoewel het Vlaamse experiment Persoonsgebonden Budget (PGB) niet wordt geprofileerd als verlengstuk op of uitbreiding van het bestaande PAB, is het toch interessant om te leren uit de buitenlandse evoluties. De auteurs beperken zich tot drie landen die sociaaleconomisch sterk aanleunen bij Vlaanderen, al zo’n 15 jaar ervaring hebben met budgetstelsels en dat ook geëvalueerd en bijgewerkt hebben, namelijk: Nederland, Engeland en Duitsland.
Johan VAN DER AUWERAERT, directeur van Juna, geeft vanuit zijn ervaring in een categoriale voorziening voor buitenlandse niet-begeleide minderjarigen een aantal “Aandachtspunten” voor een kwaliteitsvolle hulpverlening. Hij stelt immers vast dat vluchtelingen moeilijk de weg vinden naar de hulpverlening en dat de hulpverlening zelf niet of nauwelijks actief op zoek gaat naar vluchtelingen.
In de rubriek “Uit de praktijk” wordt het fitnessproject voor thuisblijvende personen met dementie voorgesteld. Familiehulp, Expertisecentrum Dementie Orion en Woon- en zorghuis Ten Kerselaere in Heist-op-den-Berg kregen steun van de Koning Boudewijnstichting voor het opstarten van hun unieke gezamenlijke project.
Verder zijn er de gewone rubrieken: Lezerskring, Ethiek en zingeving, Kort genoteerd, Publicaties en Agenda.
Losse nummers van het Tijdschrift kosten 6 euro en kunnen aangevraagd worden bij
Sabine Van Kogelenberg, tel. 02 507 01 33.
Wie een
bijdrage wil leveren in de vorm van een artikel of een kort tekstje, wie een activiteit of publicatie wil bekendmaken, kan steeds contact opnemen met
Fons Geerts, tel. 02 507 01 29.
PASTORALE PERSPECTIEVEN OVER PALLIATIEVE ZORG
Het nummer 142 van maart 2009 van de Pastorale Perspectieven, het vaktijdschrift voor en door pastores in de zorg, is gewijd aan palliatieve zorg.
Dit themanummer wordt ingeleid door Dominiek Lootens. Daarna gaat Claude Vandevoorde in op de spirituele dimensie van de palliatieve patiënt. Hij beschrijft een drietal attitudes die kunnen helpen bij het (h)erkennen van de spirituele dimensie van patiënten en pleit voor het ontwikkelen van ‘spirituele basiscompetenties’ bij alle zorgverleners. In de volgende bijdrage schetsen Carlo Leget, Lut Rubbens, Lucas Lissnijders en Johan Menten hoe de palliatieve zorgeenheid van het Universitair Ziekenhuis in Leuven een spirituele checklist ontwikkelde.
Orthopedagoge Ria Toelen staat vanuit haar ervaring in dienstverleningscentrum ’t Zwart Goor in Merksplas stil bij hoe mensen met verstandelijke beperkingen en hun omgeving omgaan met het levenseinde. Pastor Annick Pollefoort doet hetzelfde rond palliatieve zorg in een woon- en zorgcentrum. Verder is er nog een voorstelling van “Groeien in spirituele zorg” (Katrien Cornette en Wies Beckers) en een interview over “De laatste reis” (Annemie Struyf en Anne-Marie De Lust)
Tenslotte zijn er de rubrieken met boekbesprekingen en aankondigingen en kijkt Anne Vandenhoeck “Over de grenzen” naar de pastoraal in Portugal. Ann Verscuren sluit af met een bezinning met als titel ‘Delf mijn gezicht op, maak mij mooi’.
OVERZICHT INFORMATIEVEN MAART EN APRIL 2009
Hier vindt u een overzicht van de Informatieven die verschenen in maart en april 2009. Leden van het Vlaams Welzijnsverbond kunnen in deze lijst ook doorklikken naar de Informatief in kwestie.
2009/026 | 05/03/09 | | - Sector KO: 2009/17 |
2009/027 | 05/03/09 | | - Sector KO: 2009/18 |
2009/028 | 09/03/09 | | - Sector BJB: 2009/14 - Sector GZO: 2009/15 |
2009/029 | 09/03/09 | | - Sector OPH: 2009/19 |
2009/030 | 11/03/09 | | - Sector BJB: 2009/15 - Sector GZO: 2009/16 - Sector KO: 2009/19 - Sector OPH: 2009/20 - Sector REVA: 2009/13 - Sector VRIJ: 2009/10 |
2009/031 | 13/03/09 | | - Sector BJB: 2009/16 - Sector GZO: 2009/17 - Sector KO: 2009/20 - Sector OPH: 2009/21 - Sector REVA: 2009/14 - Sector VRIJ: 2009/11 |
2009/032 | 17/03/09 | | - Sector OPH: 2009/22 |
2009/033 | 18/03/09 | | - Sector KO: 2009/21 |
2009/034 | 18/03/09 | | - Sector KO: 2009/22 |
2009/035 | 20/03/09 | | - Sector OPH: 2009/23 - Sector REVA: 2009/15 |
2009/036 | 24/03/09 | | - Sector BJB: 2009/17 - Sector GZO: 2009/18 - Sector KO: 2009/23 - Sector OPH: 2009/24 - Sector REVA: 2009/16 - Sector VRIJ: 2009/12 |
2009/037 | 25/03/09 | | - Sector BJB: 2009/18 - Sector GZO: 2009/19 - Sector KO: 2009/24 - Sector OPH: 2009/25 - Sector REVA: 2009/17 - Sector VRIJ: 2009/13 |
2009/038 | 26/03/09 | | - Sector OPH: 2009/26 |
2009/039 | 30/03/09 | | - Sector BJB: 2009/19 - Sector GZO: 2009/20 - Sector KO: 2009/25 - Sector OPH: 2009/27 - Sector REVA: 2009/18 - Sector VRIJ: 2009/14 |
2009/040 | 30/03/09 | | - Sector BJB: 2009/20 - Sector GZO: 2009/21 - Sector KO: 2009/26 - Sector OPH: 2009/28 - Sector REVA: 2009/19 - Sector VRIJ: 2009/15 |
2009/041 | 01/04/09 | | - Sector REVA: 2009/20 |
2009/042 | 02/04/09 | | - Sector OPH: 2009/29 |
2009/043 | 03/04/09 | | - Sector OPH: 2009/30 |
2009/044 | 03/04/09 | | - Sector BJB: 2009/21 |
2009/045 | 06/04/09 | | - Sector BJB: 2009/22 - Sector GZO: 2009/22 - Sector KO: 2009/27 - Sector OPH: 2009/31 - Sector REVA: 2009/21 - Sector VRIJ: 2009/16 |
2009/046 | 07/04/09 | Meerjarenplan VAPH - personeelsstop. Manifestatie 8 mei: wees massaal aanwezig! | - Sector OPH: 2009/32 |
2009/047 | 15/04/09 | | - Sector BJB: 2009/23 - Sector KO: 2009/28 - Sector OPH: 2009/33 - Sector REVA: 2009/22 |
2009/048 | 15/04/09 | | - Sector BJB: 2009/24 - Sector GZO: 2009/23 - Sector KO: 2009/29 - Sector OPH: 2009/34 - Sector REVA: 2009/23 - Sector VRIJ: 2009/17 |
2009/049 | 16/04/09 | | - Sector OPH: 2009/35 |
2009/050 | 24/04/09 | | - Sector BJB: 2009/25 - Sector GZO: 2009/24 - Sector OPH: 2009/36 |
2009/051 | 27/04/09 | | - Sector OPH: 2009/37 |
2009/052 | 28/04/09 | | - Sector REVA: 2009/24 |
2009/053 | 30/04/09 | | - Sector OPH: 2009/38 |
Colofon
de facto is een gratis nieuwsbrief van het Vlaams Welzijnsverbond vzw en verschijnt 8 maal per jaar.
Alle leden en andere geïnteresseerden kunnen inschrijven op deze elektronische nieuwsbrief en kunnen zich ook ten allen tijde uitschrijven door een mailtje te sturen naar onderstaand e-mailadres.
Eindredactie: Fons Geerts en Frank Cuyt
Verantwoordelijk uitgever: Theo Rombouts
Vlaams Welzijnsverbond, Guimardstraat 1, 1040 Brussel