Het Vlaams Welzijnsverbond deed een bevraging over samenwerking in de ruime welzijnssector naar aanleiding van haar campagne ‘Samen ondernemer in welzijn’. Het Verbond komt tot een aantal opvallende vaststellingen: Vandaag maakt reeds 77% van de voorzieningen deel uit van een samenwerkingsverband. 57% van deze samenwerkingsverbanden telt meer dan 5 partners. Het gaat hierbij voornamelijk om partners uit dezelfde sector en uit andere sectoren binnen welzijn en gezondheid. Het gaat vooral om samenwerking van onbepaalde duur. De meeste samenwerkingsverbanden concentreren zich op materies rond ICT, vorming, training en opleiding (VTO), kwaliteitsbeleid, algemeen management en HRM. Meerwaarde versus bezwaren De leden van het Vlaams Welzijnsverbond beseffen dat samenwerken heel wat voordelen biedt. De meerwaarde van samenwerking schuilt o.a. in een verhoogde efficiëntie en kostenbesparing door schaalvergroting, de uitwisselingen van kennis en informatie én de mogelijkheid tot specialisatie. Anderzijds treffen we ook een aantal bezwaren tegen samenwerking aan. Samenwerking vereist dikwijls een grote investering van tijd en middelen. Bovendien heeft men angst om de eigen visie en autonomie te verliezen, is er een gebrek aan vertrouwen in de andere partijen en is het niet eenvoudig om de verschillende bedrijfsculturen op elkaar af te stemmen. Tot slot staat soms ook de wetgeving samenwerking in de weg. Uitdagingen en kansen Uit deze bevraging blijkt dat ook in de welzijnssector organisaties/voorzieningen steeds meer samenwerken. In het werkveld ontstaan meer en meer spontane samenwerkingsverbanden tussen voorzieningen. Maar ook netwerken rond een cliënt en netwerken tussen hulpverleners stimuleren tot samenwerking. Terwijl een zorgvoorziening in het verleden nog relatief autonoom kon werken, dwingen de omstandigheden (bv. economische omstandigheden, overheidsbeleid, efficiëntiewinst, zorgcontinuïteit,…) haar er nu toe om meer en meer de kaart van de samenwerking met andere initiatiefnemers te trekken. Dit kan gezien worden als een uitdaging: men wordt immers meer afhankelijk van partners en netwerken. Maar het vormt eveneens een kans: via samenwerkingsverbanden kan men oplossingen vinden voor de maatschappelijke uitdagingen die men niet alleen de baas kan. Partners Toch willen we waarschuwen voor het instappen in om het even welk samenwerkingsverband: samenwerking vraagt immers wederzijds vertrouwen en de mogelijkheid om gelijklopende visies op zorg uit te bouwen. Daarom is het belangrijk zorgvuldig en kritisch tewerk te gaan bij de selectie van partners met het oog op een vruchtbare, gedragen en doordachte samenwerking. Wanneer men een samenwerkingsverband aangaat, is het waardenkader en de ambitie van de verantwoordelijken, hun organisatie en hun raden van bestuur, samen met een open dialoog met de verschillende levensbeschouwingen in onze samenleving, belangrijk. Ook wie je in het samenwerkingsverband betrekt en welke rol deze persoon opneemt, beïnvloedt de sterkte van het samenwerkingsverband. Over sectoren heen Wanneer we spreken over samenwerken bedoelen we niet enkel samenwerken binnen de eigen sector, maar ook met andere sectoren zoals onderwijs, huisvesting, enz. Door samen te werken realiseren we ook meer integrale zorg, die een brug spant tussen welzijnszorg, gezondheidszorg en onderwijs. Jan Renders, voorzitter van het Vlaams Welzijnsverbond, verwoordt dit als volgt: “Wanneer we de ambitie blijven koesteren om resoluut op te komen voor kwetsbare mensen zullen initiatiefnemers in preventie, in onderwijs, huisvesting, armoedebestrijding, cultuur,… meer en meer moeten samenwerken in het concept van de integrale zorg”.Eveneens kunnen voorzieningen het zich, mede door de regie-gedachte, niet meer veroorloven om niet samen te werken. De samenwerking in de regio krijgt eveneens steeds meer aandacht van de overheid (cfr. Ontwerpdecreet voorschoolse kinderopvang, april 2011). In het kader van het ondernemerschap valt te overwegen om ook partners uit de profit sector te betrekken in de eigen werking. Goede praktijkvoorbeelden Voor goede praktijkvoorbeelden rond samenwerkingsverbanden, kan u contact opnemen met volgende personen:
Het Vlaams Welzijnsverbond vindt het thema ‘samenwerken’ in het kader van de campagne ‘Samen ondernemer in welzijn’ belangrijk, aangezien de opdracht van de ondernemers in de zorg niet stopt aan de voordeur van de eigen voorziening! Samen staan we sterker om een betere zorg te realiseren voor elke cliënt! INFO: Frank Cuyt, 0477 / 75 31 90 en Fanny De Langhe, 0485 / 67 55 11 Datum: dinsdag 29 november ’11